Het is een beroemd citaat uit het boek “Animal Farm” (“Boerderij der dieren”, 1945) van George Orwell:
All animals are equal, but some animals are more equal than others.
Alle dieren zijn gelijk, maar sommige zijn meer gelijk dan andere.
Het is de laatste overgebleven regel van zeven eerder gemaakte regels, waarvan de eerste eigenlijk was “Alle dieren zijn gelijk”.
Laat het even doordringen: “alle dieren zijn gelijk”. Natuurlijk zijn alle dieren, net als mensen, niet hetzelfde, er zijn hartstikke veel verschillen tussen mensen onderling. Maar dat is niet het punt, het punt is dat voor de wet alle mensen “gelijk” zijn, gelijkwaardig dus. De wet is geldend voor iedereen. Punt.
In Nederland hebben we de grondwet die dient als basis voor alle andere wetten, hierin staan in het kort de grondrechten van Nederland beschreven, welke macht de overheid heeft en welke rechten en vrijheden de burgers hebben enzovoort. De details staan vervolgens in andere wetten uitgewerkt.
Voor de wet zijn alle mensen gelijk.
De Nederlandse Grondwet is dus zeer belangrijk: alle andere wetten moeten aan deze grondwet voldoen, zo niet, dan kan een wet niet in uitvoering worden gebracht. Een wijziging aanbrengen in de Grondwet valt niet mee, in tegenstelling tot normale wetten is een meederheid van voor-stemmers niet voldoende. Er wordt voor een grondwetswijziging twee keer gestemd: 1 keer gewoon, door de Tweede en vervolgens Eerste Kamer, en daarna nogmaals door een nieuwe regering na verkiezingen, bij deze 2e stemming moet 2/3 “voor” zijn. Al met al een flink gedoe en er moet een overduidelijke meerderheid van de mensen en gekozen volksvertegenwoordigs voor de wijziging zijn. Maar laat het duidelijk zijn: iedereen kan via dit proces dus een grondwets-wijziging indienen en er medestanders voor krijgen en het uiteindelijk tot uitvoering brengen.
Voor de wet zijn alle mensen gelijk.
Er is goed nagedacht over de Grondwet, één van de door de overheid gegarandeerde vrijheden is de “vrijheid van godsdienst“:
Een ieder heeft recht op vrijheid van gedachten, geweten en godsdienst; dit recht omvat tevens de vrijheid om van godsdienst of overtuiging te veranderen, alsmede de vrijheid hetzij alleen, hetzij met anderen zowel in het openbaar als in zijn particuliere leven zijn godsdienst of overtuiging te belijden door het onderwijzen ervan, door praktische toepassing, door eredienst en de inachtneming van geboden en voorschriften.
Behalve de vrijheid een godsdienst te beoefenen, is dit tevens een vrijheid om er geen te beoefenen en niet onder invloed van godsdienstige regels te hoeven leven. Onze overheid dient geen enkele overtuiging voor te trekken: voor de wet zijn alle mensen gelijk.
Vreemd genoeg zijn er politieke partijen die het niet eens zijn met die gelijkheid. Eerder deze week kwam het meest duidelijke voorbeeld in het nieuws. Door te stellen dat moslims niet dezelfde rechten hebben als andere inwoners van Nederland, doet de PVV onze rechtsstaat schade aan, blijkbaar zijn moslims minder gelijk dan anderen.
Maar vergis je niet, ook andere partijen laten steken vallen. Wat te denken van dit citaat uit een “speerpunten”-document van een geaccepteerde partij in Nederland:
We hebben in ons land algemeen erkende christelijke feestdagen, maar geen algemeen erkende islamitische feestdagen. De SGP wil dat graag zo houden. Rekening houden met anderen wil nog niet zeggen dat je de eigen nationale identiteit moet inleveren.
of dit:
De SGP wil de democratische rechtsstaat beschermen…
…
Helaas wordt de islam in de publieke ruimte in Nederland steeds zichtbaarder. Dit gaat de SGP aan het hart, omdat dit de teloorgang van het christelijke karakter van Nederland tekent.
De rechtsstaat beschermen door anderen niet voor gelijken aan te zien. Je moet het maar durven zeggen.
En zelfs een mainstream-partij zoals het CDA ging deze week over de streep toen Pieter Heerma stelde dat:
Politieke partijen die de sharia willen invoeren moeten verboden worden.
Niet dat zulke partijen er al zijn hoor, en je hoeft het er al helemaal niet mee eens te zijn als ze er zijn, maar als de SGP mag zeggen te staan voor “Bijbelse politiek“, en dat het “christelijke geloof uniek is”, waarom mag een andere partij dan niet staan voor andere religieuze waarden en dit volgens ons normale gangbare politieke systeem uitdragen? En dat een Lodewijk Asscher (PvdA) dan zegt dat Machiel de Graaf (PVV) blijkbaar niet bekend is met de grondwet, om diezelfde dag te zeggen de vraag van Heerma wel serieus te willen bekijken.
Waarom menen deze partijen dat ze zelf meer gelijk zijn dan anderen?
Wat blijft er over van onze democratische waarden als we menen op deze manier met andersdenkenden om te moeten gaan? En dit zijn nota bene de woorden van partijen die bekend staan als “redelijk”.
